Ιδρύθηκε πριν το τέλος του 10ου αι. στη ορεινή θέση όπου σήμερα το λεγόμενο «Παλιομονάστηρο». Λεγόταν και Μονή «του Θεσσαλονικέως». Φαίνεται ότι από πολύ νωρίς συνηθιζόταν να μονάζουν σ΄ αυτήν και ρώσοι μοναχοί. Το 1765 άρχισε η εγκατάλειψη της παλαιάς Μονής και η ίδρυση της νέας στην παραλία. Το κύριο κτηριακό συγκρότημα οικοδομήθηκε περί τις αρχές του 19ου αι. με χρηματοδότηση του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Σκαρλάτου Καλλιμάχη. Στο ιδρυτικό πατριαρχικό έγγραφο του 1803, ορίσθηκε να ονομάζεται «Αυθεντικόν Κοινόβιον των Καλλιμάχιδων». Το 1840 άρχισε και πάλι η εγκαταβίωση και ρώσων μοναχών οι οποίοι κυριάρχησαν το 1875 εκλέγοντας ρώσο ηγούμενο. Καταβλήθηκε έντονη προσπάθεια να εκρωσισθεί η Μονή ακόμη και στην εμφάνιση της, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί μία αρχιετεκτονική ιδιορρυθμία μέσα στα αγιορείτικα πλαίσια. Η παρακμή της Μονής άρχισε το 1913 με τη δογματική έριδα «των ονοματολατρών. Το Καθολικό, τιμώμενο στον άγιο Παντελεήμονα, κτίσθηκε κατά τα έτη 1812-1821. Στη Μονή υπάγεται και η Σκήτη του Ξυλουργού, η λεγομένη καί «Βογορόδιτσα».
